Scenariusz lekcji chemii w kl. VII
SCENARIUSZ LEKCJI CHEMII W KLASIE VII
SZKOŁY PODSTAWOWEJ
TEMAT: Powietrze – mieszanina jednorodna gazów
CELE NAUCZANIA:
Uczeń:
• projektuje doświadczenia badające skład powietrza (D),
• wymienia stałe i zmienne składniki powietrza (A),
• opisuje skład i właściwości powietrza (A),
• oblicza przybliżoną objętość składników (tlenu i azotu) znajdujących się np w sali lekcyjnej (C),
• wykazuje obecność pary wodnej w powietrzu (C),
• definiuje zjawisko higroskopijności (A),
• wymienia przykłady gazów szlachetnych (A),
• określa właściwości gazów szlachetnych (C),
• podaje zastosowania gazów szlachetnych (A),
• projektuje doświadczenie wykrywające obecność pary wodnej w powietrzu (D).
REALIZOWANE WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ:
Uczeń:
• projektuje i przeprowadza doświadczenie potwierdzające, że powietrze jest mieszaniną; opisuje skład i właściwości powietrza (IV. 8),
• opisuje właściwości fizyczne gazów szlachetnych; wyjaśnia, dlaczego są one bardzo mało aktywne chemicznie; wymienia ich zastosowania (IV. 9).
METODY:
• pogadanka,
• laboratoryjna,
• praca z książką,
• praktyczna,
• pokaz.
MATERIAŁY i ŚRODKI DYDAKT.:
• podręcznik dla klasy siódmej szkoły podstawowej, J. Kulawik, T. Kulawik, M. Litwin, Chemia Nowej Ery, Nowa Era, Warszawa 2017,
• zeszyt ćwiczeń dla klasy siódmej szkoły podstawowej, M. Mańska, E. Megiel, Chemia Nowej Ery, Nowa Era, Warszawa 2017,
• Multiteka Chemia Nowej Ery dla klasy siódmej,
• układ okresowy pierwiastków chemicznych,
• karta pracy dołączona do scenariusza,
• projektor multimedialny, laptop,
• odczynniki chemiczne, szkło i sprzęt laboratoryjny: szalki Petriego, krystalizatory, cylindry miarowe, krążki styropianu o średnicy mniejszej niż średnica przygotowanego cylindra miarowego, małe świeczki o długości ok. 3 cm i średnicy mniejszej niż średnica przygotowanego styropianowego krążka, flamastry, zapałki lub zapalniczki.
PRZEBIEG LEKCJI:
Część nawiązująca
1. Nauczyciel wprowadza temat lekcji i wyjaśnia jej cel.
2. Nawiązanie do poprzednich lekcji i przypomnienie wiadomości na temat mieszanin jednorodnych i niejednorodnych.
3. Nauczyciel zadaje pytania: • Dlaczego powietrze zalicza się do mieszanin jednorodnych?
• Jak nazywa się składnik powietrza, którym oddychamy? • Czy woda jest składnikiem powietrza?4. Uczniowie odpowiadają, a nauczyciel weryfikuje poprawność ich wypowiedzi.
Część właściwa
1.Nauczyciel wyjaśnia, że obecność wymienionych wcześniej składników powietrza (wody i tlenu) można potwierdzić doświadczalnie.
2. Nauczyciel dzieli uczniów na dwie grupy. Rozdaje tace z przygotowanymi odczynnikami chemicznymi, szkłem i sprzętem laboratoryjnym, oraz karty pracy dołączone do scenariusza.
3. Uczniowie przeprowadzają doświadczenie 1. zgodnie z instrukcją zamieszczoną w Doświadczeniu 12 Badanie składu powietrza (podręcznik, s. 46). Nauczyciel kontroluje pracę uczniów i udziela im wskazówek.
4. Po przeprowadzeniu doświadczenia 1. uczniowie wykonują zadanie 1. z karty pracy, a następnie sprawdzają poprawność rozwiązania, korzystając z podręcznika (s. 46–47). 5. Nauczyciel wprowadza podział na składniki powietrza o stałej i zmiennej zawartości. Wymienia składniki powietrza, jednocześnie klasyfikując je do odpowiedniej grupy.
5. Nauczyciel pokazuje film Dowody obecności pary wodnej w powietrzu (Multiteka).
6. Nauczyciel prosi uczniów o odszukanie w podręczniku informacji na temat składu ilościowego powietrza (s. 47) oraz wykonanie zadań 2. i 4. z karty pracy.
7. Nauczyciel zadaje pytania: • Jakie właściwości fizyczne ma powietrze? • Jakie właściwości chemiczne ma powietrze? Zapisuje poprawne odpowiedzi uczniów na tablicy.
8. Nauczyciel wskazuje na układzie okresowym pierwiastków chemicznych gazy szlachetne. Następnie wyjaśnia pojęcie gazy szlachetne.
Część podsumowująca
1. Nauczyciel zadaje pytania: • Z jakich składników składa się powietrze? • Które z tych składników mają stałą zawartość w powietrzu? • Jakie właściwości ma powietrze? • Które pierwiastki chemiczne są zaliczane do gazów szlachetnych?
2. Nauczyciel zwraca uwagę na zmiany w wyglądzie wodorotlenku sodu obejrzanego w czasie filmu oraz wprowadza pojęcie higroskopijności.
3. Zadanie pracy domowej: • zadania 3. i 4. z podręcznika, s. 52, • zadania 10. i 12. z zeszytu ćwiczeń, s. 31.
Uwagi o przebiegu lekcji:
Nauczyciel korzysta na lekcji z materiałów multimedialnych z Multiteki Chemia Nowej Ery: • film Dowody obecności pary wodnej w powietrzu, • film Gazy szlachetne – właściwości i zastosowanie, • animacja Zastosowania gazów szlachetnych. Lista materiałów dostępnych w Multitece Chemia Nowej Ery dla klasy siódmej znajduje się na s. 120.
Iwona Kopaczewska